Hauks þáttr hábrókar
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
||||
|
Beornn at Hauge var (konungr) j Suiþiod þa er Haralldr tok konungdom at Noregi. Eptir þat var konungr j Suiþiod .xl. vetra edr læingr Annundr. þa Æirekr son hans. hann atti Jngigerde dottur Haralldz harfagra. henni blotudu Suiar ok fluttu hana j ey nokkura en Halfdan suarti broder hennar flutti hana brott med ser. Efter þat uar leinge vsætt mille Haralldz konungs ok Æireks Suiakonungs. Eitt sumar uar þat er Haralldr konungr kallar til sin hinn kærazsta mann sinn Hauk habrok ok segir. nu er ek frelstr af ollum herskap ok ofride her innanlandz munu ver nu sitea j hoglifui ok skemtan. uilium ver nu senda ydr j Austrriki a þessu sumre at kaupa mer nokkura agæta gripe ok fasena j uorum londum. Haukr bidr konung rada þessu sem odru. ok þa leyfde konungr monnum brottferdir fra ser til ymisra landa ok hann hafde adr med ser haft. Haukr ferr nu med einu skipe ok godre fylgd ok kemr austr j Holmgard um haustit ok hafde þar vetrsetu ok kemr hann þar er markadr er settr. þar var komit mikit folk ór morgum londum. þar voru komnir kappar Æireks konungs af Uppsolum Beornn blasida ok Salgardr serkr. þeir voru oiafnnadarmenn ok gengu þar yfir alla menn. þat var æinn dag at Haukr gek um bæinn vid suæit sina ok uillde kaupa nokkura dyra gripe sinum herra Haralldi konungi. þa kom hann at þar sem firir sath æinn girzskr madr. Haukr ser þar æina dyrliga skikkiu su var oll vid gull buin. þessa skikkiu kaupir Haukr ok reidir þa firir festarpening ok gengr j brott ok eftir fenu. ok adr um daginn hafde Beornn falat þessa skikkiu til handa Suiakonungi ok var af metin. ok er Haukr var vt genginn þa kemr sueinn Bearnar ok segir kaupmanninum at æigi mun hlyda ef Beorn skal æigi hafa skikkiuna. en kaupmadrinn quad suo buit standa mundu. Nu gengr sueinninn j brott ok segir Birni. ok j þat mund kemr Haukr med skikkiu verdit ok gelldr upp en tekr vid skickiunne ok gengr vt. ok þa kemr Beorn j mote ok Salgardr ok spyria hui hann hafui skikkiu þa er þeir hafua keyft. en Haukr sagde at hann hefir keyft ok hann mun hafua. Beorn sagde at Æirekr konungr ætti fyst at hafa gessimar er yfirkonungr er j Nordrlondum ok honum somir. Haukr suarar. ouanr var Haralldr konungr at lata sitt firir Suiakonungi. Hann sende suein æinn heim med skickiuna. en þar slær j afbod med þeim ok segir Salgardr at hann vill at þeir berizst vm huor hafa skal skickiuna ok suo um þat huors þeirra konungr fremre skal heita. Haukr segir at vel megi þeir beriazst um skickiu kaupit. en ekki uil ek segir hann leggia virding konungs mins undir uopnn min. Þa gek æinn madr at Hauki þykkr ok lagr. hann spurde hann at nafni en hann kuetzst Bui heita. ok er her æitt suerd at ek vil gefit þer ef þu ætlar at beriazst vid þa Beorn ok Salgard ok er æigi ỏruęnt at bite. Haukr tok vid ok læit a ok mællti. haf þu þỏk firir en eigi uil ek þiggia þuiat ek hefir nóg uopnn þau er þa munu bita ef hugr ok hreysti dugir en ek mun kalla þig Bua bitrligt suerd. Bui suarar. æigi munde Haralldr konungr næita ef ek byda honum ok dregr til þess er vera vill ok munu þer finnazst verda oftar. snyrr j brottu sidan. Nu slærr j bardaga med þeim ok uard Haukr uinsælle ok fek mæira lid. fellu þar nokkurir menn en margir sarir. Haukr hafde sigr en landzlydrinn gek j mille ok skilde þa. Nu likar þeim Suium illa ok fara heim vid suo huit. Spurdizst þetta til Noregs ok suo huersu Salgardr hafde firir skilit ok vard Haralldr konungr miog reidr. Haukr kemr nu heim ok hittir konung ok var Haralldr helldr vfrynn ok spurde. er þat satt Haukr at þu hafir lagit virding mina undir uopnn þin. Æigi er þat herra. segir Haukr þa alla sỏgu sem farit hafde. Likar Haralldi konungi þa uel ok mællti. miog mundir þu habrokazst þa Haukr er þu sigradir kappa Eireks konungs. Satt uar þat quad Haukr. en aungu minnr a Æinglande þa er ek knesetta Adalstæini Æinglakonungi Hakon son þinn. Þa brosti konungr. Sidan var Haukr habrok kalladr. Suo segia menn at æigi hafui komit meire gessimi j skickiu til Noregs. Þeir Beorn ok Salgardr koma a fund Æireks konungs ok segia honum |[1] huersu mikla vuirding Haukr hafde honum gert ok suo at Haralldr konungr þottizst j onguann stad minne konungr. Æireki konungi hugnar illa ok gerdizst af þessu missætti þeirra Haralldz konungs.
Vighardr kom til Haralldz konungs ok Hauks habrokar
Sva bar at æinn netr at Æirekr konungr hafde bua latit iolauæitzslu ok hann var kominn j hasæti ok skipat var hirdinne. en menn stodu vti a uerde ok sa at madr uar a skidum. hann bar at fliotliga ok stæig af skidunum. sia var mikill madr j vargskinnz ulpu. honum var vel fagnnat. ferr hann af olpunne ok var j skallatz kyrtli raudom ok hafde healm a hỏfde ok uar gyrdr suerde ok allra manna vænstr. hann hafde hár mikit ok fagurt ok allra manna var hann mestr ok sterkligazstr. hann gengr firir konung ok kuadde hann. hann fagnnade honum ok leitzst tiguligr madrinn. hann spyrr hann at nafnni ætt ok kynferde. hann nefnndizst Vighardr ok sagdizst ættadr af Halogalande. en mitt eyrende er þat ef þer uilit vid mer taka med þeim hætti sem adr eru þeir Biornn ok Salgardr. Konungr suarar. uist ertu fridr madr en ualla ma ek þig meta suo mikils ureyndan sem þa er j marga hættu hafa sig lagda firir mig ok hinir agætazstu kappar eru. Þa mællti Vigardr. sitit heiler herra. gengr vt sidan ok tekr bunat sinn stigr a skid sin. Þa uæitte Haralldr konungr jolauæitzslu nordr j Gudhranzdỏlum ok annan dag uar þat at konungs menn voru vti staddir ok hofdu læik en konungr sat hia leiknum en bærrinn stod nær fealli. þa mællti konungr. huat er nu at sia j fialllt sem huirfiluindr se edr mun madr renne a skidum. En miollin uar laus ok rauk hon[2] en huorke uex uindrinn ne þuerr. ok þui saa þeir at madr munde uera ok þo uar fárra manna þar ofan at renna. þenna bar bratt at ok kemr hann at leiknum ok gengr firir Haralld konung ok kuadde hann. Konungr tok uel kuediu hans ok sa at hann munde vera storra manna. hann segir sitt eyrendi at bioda honum þionustu sina ef hann tæki hann til lags vid kappa sina. Konungr suarar. fylgia jþrottir þinar yfirlitum þa væri mikil sæmd at þer. Konungr kallar Hauk til sin ok spyrr ef hann uill þenna mann taka til lags vid sig ok felagsskapar. hann iatar konungs vilia. þeir voru iafnnmykler menn. Nu er hann tekinn til lags vid kappa konungs.
Haralldr sendi Hauk ok Vighard
Eitt sumar segir Haralldr konungr at hann uill senda Hauk nordr til Biarmalandz at heimta harvoru. ok er Uigardr ueit þat segir hann at hann uill fara. konungr suarar at ei uill hann firir muna honum þeirrar sæmdar. lętr nu bua sitt skip huorum þeirra ok er þeir eru bunir gerir konungr þeim snæding ok segir at hann sender nu þa menn fra ser at honum þikir mæira at missa en margra annarra. en likligt þiki mer at Eirekr konungr fretti vm ferd ykkra ok mun nu uilea minnazst uid ykkr er þu tokt Haukr skikkiuna vt j Holmgarde. væit ek bloth Æireks konungs at hann mun frammi hafa þeim til lidsinnis. en ek sende ykkr til fostru minnar er Hæidr hæitir ok byrr nordr vid Ganduik. hafit rad hennar. ek sendir henni gullhring er uegr .xij. aura ok .ij. uillegalltar flikke gỏmul ok .ij. tunnur smiỏr. Nu fara þeir brott med godu lide ok uopnum. Æirekr konungr serr fỏr þeirra ok segir Birni ok Salgarde at hann uill at þeir fari nordr til Surtzdala ok Biarmalandz. ok at sumre lætr Æirekr konungr uæitzslu bua at Uppsolum. sidan lętr hann aka .ij. uognum til stadarins þar sem hann blotade þat god er Lytir het. var sa sidr at uagnninn skyllde standa um nott ok kom hann til vm morgininn. en nu kom Lytir æigi at uanda sinum ok er þetta sagt konungi at Lytir er nu ofus at fara. stod uagnn suo .ij. nætr at hann kom æigi. Þa tok konungr at fremia myklu meire blot en fyrr ok hinn þridea morgininn uerda þeir uarir vid at Lytir er kominn. er þa suo hofugr uagninn at eykirnir springa adr þeir koma med hann til hallarinnar. var sidan uagnninn settr a mitt hallargolf ok gek konungr þa at med horni ok fagnnade Lyti ok segir at hann uill drekka full til hans ok þikir nu myklu male skifta at hann radizst j ferdina ok kuetzst honum sem fyrr uæita mundu myklar giafir. Lytir suarar. kuetzst ofus gerezst þeirrar ferdar. segir at hann kom eitt sinn nordr þangat. ok hitta ek þar firir suo mikit troll at sliku hefir ek æigi fyrr mætt en gamallt uar þa. ok æigi munda ek þar koma ef ek uissa at þat lifde |[3] ok uæntir mik at nu mune dautt vera. Konungr segir at suo mun vera. Lytir quad konung gods verdan fra ser ok kuetzst fara mundu. Eru þeim nu buin tuỏ skip Birni ok Salgardi. ok er þeir lata ór Leginum ferr þar firir dreke ok suort tiolld yfir. ỏngan mann sea þeir a ræipum hallda. hann sigler huadan sem a er. sidan sigla þeir nordr firir landit.
Bardagi þeirra Hauks vid Biorn ok Salgard
Nu er at segia fra Hauke ok Vigharde at þeir koma nordr til Ganduikr ok ganga til bæiar Heidar fostru Haralldz konungs .vj. menn af huoru skipe. hon sat uit elld ok geispade miog. hon uar j skinnkyrtli ok toku ermar at olboga. Haukr bar henni kuediu Haralldz konungs. Hon segir. god þiki mer kuedia Haralldz konungs ok segir at hon (uill) fara til skips med þeim. hon bidr þa aftr huerfa ok segir illa munu verda ferdina. Haukr tok æigi meirr en undir hond henni ok uar hann manna mestr. hann sellde henni fyst hringinn. Þa mællti hon. gefi heill Haralldr konungr. ok dro a hond ser. Ok her eru enn flikki .ij. er hann sendi þer. Þetta er alluel sent segir hon. Þa færr hann henni smiortunnurnar. Þa mællti hon. vlikr er Haralldr konungr odrum monnum. þetta eru godar gessimar ok æigi hefui ek slikar þegit. ok ef þetta verdr honum æigi launat þa mun ekki uerda launat honum. Hon tok undir sina hond huora tunnu en kastade flikiunum a bak ser ok segir at henni þikir mæira verd þessi giof en hinar badar. ok uisse fostri minn huat mer þotti bezst. hafit nu rad min ok farit med mer. Ok suo gera þeir. hon gerir nu elld ok setzst odrum megin. þeim synndizst hon helldr munnliot þuiat onnur uỏrrin tok nidr a bringuna en onnur breiddizst upp a nefit. hon ferde Hauk or klædunum ok þreifade um hann ok mællti. þu ert þrekligr ok hamingiusamligr. hon bad hann kyssa sig ok suo gerde hann. þa bidr hon Uighard fara af klædum. hann uar leinge firir. Haukr bidr hann til ok þat verdr. Hon mællti. mikill madr ok lidligr ok furdu sterkr. hon bidr hann kyssa sig. hann bidr oll troll kyssa hana. Hon suarar. meirr mun þer gefit uęnlæikr. ok segir honum munu mæira mein at uerda en ser. Hon selr Hauke myla tuo. ok ef þeir Beorn ok Salgardr leggia at skipum ykkrum þa fleyg firir bord a skipe þinu. Þeir sigla nu nordr til Biarmalandz ok æitt kuelld sia þeir renna skip undan eyiu fram ok ætla nu mennina at hitta ok spyria tidenda huorir adra. kenner Haukr nu at þetta erv þeir Biorn ok Salgardr. verdr faatt vm kuediur þeirra vtan þeir leggia skip saman ok beriazst. nu sia þeir at dreki liggr undir eyiunne ok fliuga ỏruar af ok uard madr firir huerre. ekki komu Hauki j hug mylarner kellingar. Nu falla menn allt med bordunum a huorumtueggium skipunum. þeir ganga nu a annat skip sitt badir Haukr ok Uighardr þuiat hrodit var Uighards skip. hann geingr þa j framstafnn ok hleypr a skip þeirra Bearnar ok Salgardz ok þeir Haukr bader ok komazst framan at siglu. koma þeir Beorn þar j mote ok Salgardr ok slær þar med þeim j bardaga. lettir æigi fyrr en aller eru sarir þeir er upp standa. gengr Beorn ór lyptingunne at Hauki. nu beriazst þeir fiorir. lykr suo at Beorn fellr. Uighardr sæker þa at Salgarde ok er minzst var uon kemr ỏr af drekanum ok j briost a Uigharde ok fellr hann daudr nidr. Hauki koma þa j hug mylarnir ok kastar þeim firir bord med reide. ok kemr nidr hea drekanum ok lystr þar upp loga stafnna a millum. Haukr drepr þa Salgard en hann miste auga sitt. ekki uar þa ok fært til lids hans manna. berr hann þa uopnn sin a bát æinn ok klęde sin ok lettir æigi fyrr en hann kemr aftr til Hæidar kellingar ok segir henni tidenden. hon lætr uel yfir at hann er aftr kominn. grædir hon hann ok fara þau ok fylgir hon honum þar til er kaupmenn eru. kemr honum þar j skip med þeim monnum er fara ætludu sudr med lande. huerfr hon þar aftr. en hann lettir æigi sinne ferd fyr en hann finnr Haralld konung ok segir honum alla sỏgu. konungr let uel yfir at hann uar aftr kominn. En fra Lyti er þat at segia at hann kom aftr ok fann Æirek konung ok sagdizst honum alldri mega at lide verda þadan af saker orkumbla þeirra er hann kuetzst feingit hafa af hinu mykla trolli j Noregi.
Fra yfirlitum Haralldz konungs ok vexti
Eirekr uar konungr yfir Suiþiod .xl. ok .vij. uetr. Haralldr konungr var allra manna fridazstr synum ok tiguligazstr. hann hafde hár suo fagurt sem silke edr barit gull ok lidadizst j storum lokkum ok uar suo sitt at hann matte drepa under bellti sitt. hann var ok allra manna sterkazstr |[4] ok mestr suo sem enn ma sia hęd hans j Haugasunde[5]. þar liggr hella su firir uestan kirkiuna er uar yfir legi hans ok er hon halfs fiortanda fotar lỏng. standa þar ok (j) kirkingardinum .ij. stæinar er annarr stod at hofdum en annarr at fotum. þar la hellan j mille steinanna yfir legi konungs er haugrinn uar brotinn ok mun steinninn uera suo þykkr er inn hefuir uitat j legit at taka mun manni j mitt lær. Ok þa er þessi myklu tidende uoru ordin er Haralldr konungr bæid bana þa hafde hann attatige uetra ok .iij. uetr. hann uard sottdaudr a Rogalande ok er heygdr a Haugum uit Karmssund. uar Haralldr konungr af huerium manni miog harmadr ok tỏludu aller æitt um at hans like munde æigi verit hafua at uitzsku ok allri atgerui ỏrleik ok yfirlæti er hann uæitte sinum monnum. gat hann ok uarazst alla fiolkynge ok fornneskiu sidan hann gat skilit blecking Suasa duergs þess er til hans kom æinn iola aftan ok snere hug hans til æinnar finzskrar konu er Sniofridr het med suo hæitri ast at hann gek at æiga hana ok unne henni yfir allt fram þuiat honum syndizst hon huerri konu uænni saker atkuæda Suasa. atte hann sonu vid henni sem fyrr segir. ok at endỏdum þeirra ỏrlỏgum andadizst Sniofridr ok uar breidd yfir hana bleian Susanautr er suo mikill galldr uar j folginn at[6] Haralldi konungi læitzst hennar likama suo biartr ok inniligr at hann uillde hana æigi iarda lata ok sat sealfr yfir henni .iij. uetr ok gade æinkis sins geds firir ofrast uid hana andada. kuat Haralldr konungr þa um hana drapu er sidan er kollut Sniofridar drapa ok er þetta upphaf at.
- Hueggi ber ek æ ugg
- otta hlyde mer drott
- dana uek ek duler mey
- drauga a kerlaug.
- drapu let ek ór dualins græip
- dynia medan fram hrynr
- rekkum byd ek regins dryk
- rettan a bragar stett.
Sidan lagde til æinn uitr madr er var med Haralldi konungi ok Egill ullserkr het at af skyllde taka bleiuna likinu. ok suo var giort. uar þa likaminn rotinn eftir likendum ok illa þefadr ok sidan greftradr at fornnum sid. Eftir þetta vard Haralldr konungr suo ræidur golldrum ok gerningum ok allre forneskiu at hann let onguann mann þann þrifazst j sinu riki suo at æigi veri annathuart drepinn edr landflotta. Sidan var þetta kuedit.
- Ekki var þat fordom faralld
- Finnan gat þa ærdan Haralld
- honum syndizst solbiort su
- sligs dęmi verdr morgu(m) nu.
Lykr sua her fra Haralldi konungi.
Fotnoter:
