Magnús saga Erlingssonar (Codex Frisianus)

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ►

Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.

Codex Frisianus

Magnús saga Erlingssonar

(Upphaf Magnús konungs Erlingssonar)

Siðan er Erlingr fretti þetta. þa gerþi hann sva. þa sendi hann boð ollom hofðingiom þeim sem hann vissi at verit hofðo vinir Jnga konvngs ok sva hirðsveitinni ok handgengnom monnom hans ok hvscꜹrlom Gregorii ok gerði þeim stefnolag. Enn er þeir fvnndoz ok atto tal sitt. þa reðz þat þegar at þeir skylldi hallda saman flockinom ok bvnndo þeir þat fastmælom milli sin. Siþan toluðo þeir hvern þeir skylldi til konvngs taka. Þa talaði Erlingr skacki. leitaði ef þat væri rað hofþingia eða annarra lendra manna. at tekinn væri til konvngs son Symonar skalps ok dottvrsvn Haralldz konvngs gilla. enn Jon Hallkelsson byndiz fyrir flockinn. Hann svaraði a þa leið. at þat væri hans rað at taka þann til konvngs er af konvnga ætt væri kominn. enn þann til raða fyrir flockinom. er vænn væri til vitz. let mvndo betra verþa til liðz. Þa var leitað við Arna konvngsmag. ef hann villdi lata taka til konvngs nockvrn sona sinna. enn bræðra Jnga konvngs. Hann svaraði þvi. at son Kristinar dottvr Sigvrðar konvngs væri bezt arfborinn til konvngdoms i Noregi. er þar ok sa maðr sagði hann til forraða með honom er skyllda berr til at vera forsiamaðr hans ok rikino sem Erlingr er faðir hans. hann er vitr maðr ok harðraðr ok reyndr miog i orustom. man hann eigi skorta til þessa raðz framkvæmð. Margir toko vel vndir þetta rað. Erlingr svaraði. Sva litz mer ok heyriz til sem þeir se flestir er þessa mals er leitað við. er helldr færiz vndan at taka vpp vandann. Nv syniz mer iafnvist. þott ver hefim þetta mal. hvart helldr er. at tignin fæzt þeim er fyrir beitaz flockinom. eða verþr hinn veg. sem aðr hofir(!) nv morgom orðit. þeim er slikt stórræði hafa með hondom. at fyrir þat hafa tynt allri eigvnni. ok svmir þar með lifino. Enn ef framganngrinn verþr at þesso raði. þa ma vera at þeir se nockvrir er villdi þenna kost hafa tekit. man sa þess þvrfa er nv gengr i þenna vanda. at setia ramligar skorðvr við. at eigi sæti hann þa mótgang eða fiandskap af þeim er nv ero i þesso raði. Allir iatto þvi at gera þetta sambanð með fvllom trvnaði. Erlingr mællti. Þat er fra mer at segia at næst þicki mer þat bana minom at þiona Hakoni. ok þott mer þicki þetta | haskasamligt. þa vil ek helldr til þessa hætta at lata yðr fyrir sia. ok mvn ek taka við forraðom flocksins. ef þat er yþarr vili allra ok viliþ þer allir binnda mer þat svardꜹgom. Allir iatto þvi. Ok a þeirri stefno var þat raðit. at þeir skylldi Magnus Erlingsson til konvngs taka. Siðan atto þeir þing i bænom. ok a þvi þingi var Magnus til konvngs tekinn yfir land allt. Þa var hann .v. vetra gamall. Siðan gengo til handa honom allir þeir menn er þar voro ok aðr hofðo verit með Jnga konvngi. ok hafði hverr þeirra slikar nafnbætr sem aðr.

(Ferð Magnús konungs til Danmerkr)

2. Erlingr skacki byr ferþ sina ok reð ser til skipa ok hafði með ser Magnus konvng ok alla handgengna menn þa er þar voro. Þar var i fꜹr Arni konvngsmagr. ok Jngiriþr moðir Jnga konvngs ok seynir hennar .ij. ok Jon kvtiza son Sigvrðar storks. ok hvscarlar Erlings. ok sva þeir sem verit hofðo hvscarlar Gregorii. ok hofðo þeir allz .x. skip. Þeir foro svðr til Danmerkr a fvnd Valldimars konvngs ok þeirra Bvriz Heinrekssonar bræðr Jnga konvngs. Valldimarr konvngr var frændi skylldr Magnus konvngs. Þær voro systr dætr Haralldz konvngs or Gorðom ꜹstan. Haralldr var son Valldimars Jarizleifssonar. Jngibiorg moðir Valldimars konvngs ok Mal(m)friþ moðir Kristinar moðvr Magnus konvngs. Valldimarr konvngr tok vel við þeim. ok voro þeir Erlingr longvm a malstefnom ok raðagerðom. ok kom þat vpp af tali þeirra at Valldimarr konvngr skylldi veita styrk Magnusi konvngi allan af riki sino. þann er hann þyrfti til þess at eignaz Noreg ok hallda siðan. Enn Valldimarr skylldi þat riki hafa i Noregi sem faft hofðo hinir fyrri frændr hans. Haralldr Gormsson ok Sveinn tivgvskegg. Vikina alla norðr til Rygiarbitz. Var þessi raðagerð bvnndin eiðom ok einkamalom. Siþan bva þeir Erlingr ok Magnus konvngr ferþ sina af Danmork. ok sigldo v́t af Vendilsskaga.

(Orrosta í Túnsbergi)

3. Hakon konvngr for þegar eftir paska norðr til Þrandheims. hann hafði þa skip oll þꜹ er att hafði Jngi konvngr. Hakon konvngr atti þing i bænom. ok var hann þar til konvngs tekinn vm land allt. þa gaf hann Sigvrði af Reyri jarldóm. Siþan for Hakon konvngr svðr aftr. ok allt i Vik ꜹstr. ok sva til Tvnsbergs. enn sendi Sigvrð iarl ꜹstr i Konvngahello at veria landit með svmo liðino. ef Erlingr kvæmi svnnan. Þeir Erlingr komv at Avgðom. ok helldo þegar norðr i Biorgyn. þar drapo þeir Arna brigidarskalla syslumann Hakonar konvngs ok foro aftr ꜹstr þegar til motz við Hakon konvng. Enn Sigvrðr iarl hafði ecki orðit varr við svnnanferþina þeirra Erlings ok var hann þa enn ꜹstr við Elfi. enn Hakon konvngr var i Tvnsbergi. Erlingr lagði við Rossanes. ok la þar nockveriar nætr. Hakon konvngr bioz við i bænom. Enn Erlingr lagði at bynom. Þeir toko byrðing einn ok hloðo með halmi. ok logðo i elld. enn veðrit stoð vpp i bæinn. ok rak byrðinnginn at bynom. hann let bera kaþla .ij. a byrþinginn ok tengia við skvtvr .ij. let roa sva eftir sem byrðinginn | rak fyrir. Enn er elldrinn var miog kominn inn at bynom. þa helldo þeir kꜹðlonom er a skvtvnom voro. sva at eigi matti bærinn brenna. Reyk lagði sva þyct i bæinn. at ecki sa a bryggionom þar sem fylking konvngs stoð. Siðan lagði Erlingr ollu liðino vtan a veðrit elldinom ok skvtv vpp a þa. Enn er bæiarmenn sa at elldrinn nalgaðiz hvs þeirra ok margir vrðo sarir af skotvm. þa gerðo þeir rað sitt ok sendo Hroalld prest langtolo til mótz við Erling at taka ser griþ ok bynom af Erlingi. ok rvfo fylking konvngs. þa er Hroalldr sagði þeim at griþin voro tekin. Enn er bæiarmanna lið var i brottv. þynntiz liðit a bryggionom. eggioðo svmir Hakonar menn at við skylldi taka. enn Avnvndr Symonarson sagði sva. er þa hafði mest rað fyrir liðino. Eigi man ek beriaz til rikis Sigvrði iarli. enn hann se hvergi i nand. Siþan flyði Avnvndr ok allt liðit með konvngi. ok foro vpp a land. þar fell mart lið af Hakoni konvngi. Sva var þa qveðit.

Avnondr qvez eigi mvndo

við orusto kosta

fyrr enn svnnan sigldi

Sigvrðr iarl með hvskarla.

miog fara Magnus reckar

mætir vpp of stræti

enn Hakonar hꜹkar

hart skvnndoðo vndan.

Þorbiorn skackaskalld segir sva.

Greitt fra ek gvmna drottin

griðar fáks i viðo

trꜹðr era tenn at rioða

Tvnsbergi þer snv́na.

hræddoz biartra brodda

byiarmenn við renno

vgðo elld ok sveigðo

alm dynio þer malma.

Hakon konvngr for et efra norðr til Þrandheims. Enn (er) Sigvrðr iarl spvrði þetta. for hann með skipom þeim ollum er hann feck hit yttra norðr til motz við Hakon konvng.

(Frá Erlingi ok Hákoni)

4. Erlingr tok skip þꜹ ꜹll i Tvnsbergi er Hakon konvngr atti. þar feck hann Bækisvðina er Jngi konvngr hafði átt. Erlingr for siðan ok lagði vndir Magnus konvng alla Vikina. ok sva norðr allt sem hann for. hann sat vm vettrinn i Biorgyn. Þa let Erlingr drepa Jnngibiornn sipil lendan mann Hakonar konvngs norðr i Biorgyn. Hakon konvngr sat i Þrandheimi vm vettrinn. Enn eftir vm varit bꜹð hann v́t leiðangri. ok bioz til motz við Erling. Þar voro þa með honom Sigvrðr iarl ok Jon Sveinsson. Einndriþi vngi. Avnvndr Symonarson. Filippus Petrsson. Filippus Gyrðarson. Rognvalldr kvnnta. Sigvrðr kapa. Sigvrðr lufa. Frirekr kæna. Askell a Forlandi. Þorbiorn son Gvnnars giallkera. Straþbiarni. - Erlingr var i Biorgyn ok hafði mikit lið ok lagði farbann fyrir kꜹpskip oll. er fara villdo norðr til Þrandheims. þvi at hann vgði at ofskiott mvndi koma Hakoni konvngi niosn. ef skipin færi a milli ok fann þo þat til at Biorgyniarmenn væri makligir at hafa gæzko þa er a var skiponom. þott odyrra væri keypt af byrðingsmonnom enn þeim þotti fallit. helldr enn flutt væri i hendr fiandmonnom þeirra. þeim til styrks. Nv sꜹmnoðoz skipin | til bæiarins. þvi at morg komv hvern dag. enn engi foro a brꜹt. Þa let Erlingr settia vpp skip sin þꜹ er lettvz voro. ok let þann róm a vera at hann mvndi þaðan veita viðtoko ovinom sinom með fvlltinngi vina sinna ok frænda. Einnhvern dag let Erlingr blasa til styrimanna stefno. ok gaf orlof ollom kꜹpskipom at fara hvert er villdi. Enn er menn hofðo fengit leyfi af Erlingi til brotlogo. var þa ok byrr norðr með landi. ok fyrr enn nón kvæmi þess dags. hofðo allir siglt þeir sem bvnir voro. sotti sa þa sina ferþ akafligaz er skip hafði skiotaz. Enn er þetta samflot kom norðr a Mæri. þa var þar fyrir lið Hakonar konvngs. enn hann sialfr var i liðsamnaði. ok stefnði til sin lendom monnom ok leiðangrsfolki. ok hafði þa aðr langa hriþ ecki spvrtz af Biorgyn. Enn nv fengo þeir þa eina niosn at Erlingr hafði sett vpp skip sin i Biorgyn. ok mvnðo þeir hans þannig eiga at vitia. ok sogðo at hann hefði mikit lið. Þaðan sigldi Hakon konvngr til Véeyiar ok gerði fra ser Sigvrð iarl ok Avnvnd Symonarson inn i Rꜹmsdal at fa ser lið ok skip. hann sendi ok menn a Mæri hvaratveggio.

(Erlingr bioz or Biorgyn)

5. Enn er Hakon konvngr hafði dvaliz nockvrar nætr i kꜹpbænom. þa lagði hann brot ok svðr nockvrv lengra. ok þotti sem þa mvndi skiotari verþa ferþ þeirra. Erlingr skacki hafði leyft brotferþ byrðingom or Biorgyn svnnodaginn. enn tyrsdaginn er lokit var formessv. var blásit konvngs luðri. ok let (hann) setia fram skip sin. hann atti þa hvsþing við lið sitt ok sagði monnom ætlan sina. nefndi menn til skipstiornar. ok sva a konvngsskipino. bað hvern bvaz vm i sino rvmi þar sem skipat var. sagði at sa skylldi missa lifs eða lima er þa dvelþiz eftir i bænom. er hann legði brot Bækisvþinni. Ormr konvngsbroðir lagði þegar vm kvelldit brot sino skipi.

(Fall Hákonar konungs)

6. Oþinsdag aðr svngnar voro messvr i bænom lagði Erlingr ollu liðino brot or Biorgyn. þeir hofðo vel .xx. skip. þa var blasanndi byrr svnnan með landi. Erlingr hafði með ser Magnus konvng son sinn. Margir voro þar lendir menn ok hofðo þeir allfritt lið. Þa (er) Erlingr sigldi norðr fyrir Fiorðo. sendi hann skvtv inn af leið til bvs Jons Hallkelssonar ok let taka Nicholas son Symonar skalps ok Mario dottvr Haralldz gilla. ok hofþo þeir hann með ser v́t til liðs sins. for hann a konvngs skip. Friadag þegar i ottv sigldo þeir a Steinavág. Hakon konvngr lá þaðan skamt i brot með .xiiij. skip. var hann sialfr ok hans menn vppi a eyionni at leiki. enn lendir menn hans sato a hꜹgi nockvrom. Þeir sa at batr einn reyri svnnan at eyionni. voro þar a .ij. menn. þeir fellu i kiolinn | stvnndom. enn eigi toko þeir oacafligar fram aronom. Enn er þeir komv at landi festv þeir ecki batinn. ok rvnno baðir. Ok þegar þeir fvnnðoz spyrr Onvndr Symonarson hvat þeir sogðo tiþinda. frettið þit nockvt til Erlings. Sa svaraði er fyrri matti mæla fyrir mæði. Her siglir Erlingr svnnan at yðr með .xx. skip ok ærit stór morg ok mvnvþ þer nv skiott sia segl þeirra. Þa svaraði Eindriþi vngi. Ofnær nefi kvað karl var skotinn i ꜹga. Gengo þeir þa þar til sem leikrinn var. ok þvi næst qvað við konvngs luðr. ok var blasit herblastr ollu liði til skipanna. Þetta var i þann tima er miog var matbvit. Hliop hverr a þat skip sem honom var næst. ok vrðo skipin oiamnskipot. ok taka þeir til ara. Svmir reisa viðvna ok snva norðr skiponom. ok stefna til Véeyiar. þvi at þeir vænto ser þar liðz mikils af bæiarmonnom. Þvi næst sia þeir segl þeirra Erlings. sia þa hvarir aðra. Einndriþi vngi hafði langskipsbvzo micla. ok varþ honom liðfátt. þvi at menn hans hofðo lꜹpit a onnvr skipin. þat var seinazt skipa Hakonar konvngs. Enn er Eindriþi kom gegnt eyionni Seck. þa kom Bækisvþin eftir þeim er Erlingr styrði ok festo saman skipin. Enn Hakon konvngr var þa kominn naliga inn til Véeyiar. er þeir heyrðo luðragang. þvi at aptr snero þꜹ skipin er næst voro. ok villdo veita Eindriþa. ok leggia hvarirtveggio til orusto sem til komv. foro morg seglin ofan þverskipa. enn engi voro tengð. ok logðo borð við borð. Þessi orusta varþ ecki lꜹng. aðr enn skipin hrvðoz. A skipi Hakonar konvngs fello svmir. enn svmir gengo fyrir borð. Hakon konvngr steypti yfir sig grari kápo. ok liop a annat skip. Enn er hann hafði þar dvaliz litla hriþ. þottiz hann finna at hann var með ovinom kominn. Ok hann sa engi skip sin allnær. þa geck hann a Bækisvðina fram i stafnsveit ok bað ser griþa. enn stafnbvar toko hann til sin ok gafo honom griþ. J þessi hrið hafði orðit mikit mannfall ok þo meira af Hakonar monnom. Fallinn var þa a Bækisvþinni Nicholas son Symonar skalps. ok var hans drap kennt þeim sialfom Erlings monnom. Eftir þetta varþ hvilld a orusto. ok greiddoz hvar ser skipin. þa var sagt Erlingi at Hakon konvngr var a skipi hans. ok stafnbvar hofðo tekit hann til sin ok heitvðoz at veria hann. Erlingr sendi stafnbvom orð at þeir varðveitti Hakon konvng sva at hann færi eigi i brot. enn letz eigi mvndo móti mæla at hann hefði griþ. ef þat væri rað rikismanna. ok væri þaðan leitað vm sættir. Stafnbvar mællto at hann skylldi mæla allra hofþingia heilaztr. Þa let Erlingr blasa akafliga ok bað menn leggia at þeim | skipom þeirra er eftir voro. sagði at þeir mnvdo eigi komaz i betra færi at hefna Jnga konvngs. Æpto þa allir heróp. ok eggiaði hverr annan. ok greidde atroðrinn. J þessi svipan var Hakon konvngr særðr banasari. Ok er hans menn vrðo þess varir. þa reyro þeir at fast ok kꜹstoðo hlifonom ok hioggv .ij. hondom. ok hirto þa ecki vm lif sitt. Þessi ofrꜹsn gerþiz þeim bratt at skaða miclum. þvi at Erlings menn sa þa bera hꜹggstaði a þeim. fell micill luti liðz Hakonar konvngs. bar þat mest til at liðzmvnr var micill. enn þeir hlifðo ser litt. enn engi þvrfti griþin at nefna af Hakonar monnom. nema þeir einir er rikir menn toko a valld sitt ok festo fe fyrir. Þessir menn fello af liði Hakonar konvngs Sigvrðr kapa. Sigvrðr hivpa. Rognvalldr kvnta. Enn nockvr skip komvz i brot ok reyro inn i fiorðo. Lik Hakonar konvngs var flutt inn i Rꜹmsdal. ok var þar iarðat. Enn siðarr let Sver(r)ir konvngr broðir hans flytia lik Hakonar konvngs norðr i Niðaros ok leggia i steinvegginn i Kristzkirkio fyrir svnnan i korinn.

(Flótti liðshöfðingja Hákonar konungs)

7. Sigvrðr iarl ok Eindriþi vngi. Onvndr Symonarson. Frirekr kæna. ok enn fleiri hofþingiar helldo saman flockinom. leifðo skipin i Rꜹmsdal. ok foro siðan til Vplanda. Erlingr skacki ok Magnus konvngr foro liði sino norðr i Þrandheim til Niðaróss. ok logðo land allt vndir sig. hvar sem þeir foro. Siðan let Erlingr stefna Eyraþing. var þar Magnus til konvngs tekinn yfir land allt. Dvꜹlþoz þeir þar litla hriþ. þvi at Erlingi þotti Þrændir vera ecki trvligir þeim feðgom. Var þa Magnus kallaðr konvngr yfir landi ollu. Hakon konvngr var maðr friþr synom vaxinn vel. hár ok mior. herþibreiðr miog. þvi kollvðo liðzmenn hann Hakon herþibreið. Enn þvi at hann var vngr at alldri. hofðo aðrir hofðingiar raðagerð fyrir honom. hann var katr ok litillatr i mali. ok hafði vngmennis æði. vinsæll var hann af allri alþyðo.

(Upphaf Sigurðar konungs)

8. Magnus(!) a Skogi het maðr vpplendzkr. frændi Sigvrðar iarls. hann fostraþi son Sigvrðar konvngs Haralldzsonar er Sigvrðr het. Siðan toko Vpplendinngar Sigvrð til konvngs með raði Sigvrðar iarls ok annarra hofþingia þeirra er fylgt hofðo Hakoni konvngi. ok hofðo þeir þa enn mikinn styrk liðz. for flockrinn iafnan i tvenninngo. var konvngr ok Markus minnr a viðborða. enn Sigvrðr iarl ok aðrir hofþingiar voro meirr við haskann. foro þeir með flockinom mest of Vpplond. enn stvndom ofan i Vikina. Erlingr skacki hafði með ser iafnan Magnus konvng son sinn. hann hafði ok skipastól allan ok landvarnir. Var hann i Biorgyn vm hꜹstið nockvra hriþ. ok for þaðan ꜹstr i Vik. ok settiz i Tvnsbergi. efnaði þar til vetrseto. ok samnaði at ser vm Vikina skottom ok skylldom þeim er | konvngr atti. hann hafði fritt lið ok mikit. Enn með þvi at Sigvrðr iarl hafði fiolmenni mikit. enn litið af landi. var þeim bratt féfátt. ok þar er eigi voro hofþingiar nær varþ eftir feno leitað miog aflaga. svmt með frekligom sakagiptom. enn svmt berliga með ranom.

(Dœmðr Sigurðr jarl)

9. J þann tima stoð Noregs velldi með blóma miclum. var bændafolk ꜹþigt ok rikt ok ovant ofrelsi eða ofriki flockanna. gerþiz bratt mikit orðlag ok storar frasagnir ef rænt var. Vikveriar voro fvllkomnir vinir Magnus konvngs ok Erlings. Olli þvi mest vinsælld Jnga konvngs. þvi at Vikveriar hofðo iamnan þionað vndir þann skiolld með sinn styrk. Erlingr let hafa varþhꜹlld a bænom. ok vꜹcto .xij. menn hveria nótt. Hann atti iamnan þing við bændr ok var opt talat vm ospectir Sigvrðar manna. ok með fortolum Erlings ok annarra liðzmanna feckz mikill rómr af bændom til þess at þat veri happaverk mikit. at menn leti þann flock alldri þrifazt. Arni konvngsmagr talaði langt ok sniallt vm þetta mal. ok hart at lyctom. beiddi þess alla menn er voro a þingino bæði liðzmenn ok bæiarmenn ok kꜹpmenn. at menn skylldo gera at þvi vapnatak at dæma með logom Sigvrð iarl ok allan flock þeirra til fiandans bæði lifs ok dꜹþa. Enn með akafa ok ostilli lyðsins. þa iatto allir þvi. var þetta odæmaverk gert ok fest sva sem lꜹg voro til at dæma a þingom. Hroalldr langtala prestr talaði of þetta mal. hann var malsniallr maðr. ok kom sv tala miog i einn stað. sva sem aðr hafði talat verit. Erlingr veitti vm jolin i Tvnsbergi. enn hann gaf mala þar vm kyndilmesso.

(Frá Erlingi)

10. Sigvrðr iarl for vm Vikina með lið sitt ok geck vndir hann mart lið fyrir ofrikis sakir. enn margir gvlldo fe. for hann sva viða vppi a landi ok kom fram i ymsom stoðom. Voro þeir svmir er ser leitoðo griþa i flockinom til Erlings a lꜹn. Enn þar komv þꜹ svꜹr a moti. at allir þeir menn er þess leitoðo skylldo hafa lifsgriþ. enn þeir einir landzvist er eigi væri i storsꜹkom við hann. Enn er þat fretto flocksmenn at eigi skylldi þeir na landzvist. þa hellt þat miog saman flockinom. þvi at þeir voro margir er at þvi visso sig sanna. er Erlingi mnvdo þickia miog vera sakbitnir. Filippus Gyrðarson geck til satta við Erling ok feck aftr eignir sinar ok for til bva sinna. Litlo siðar komv þar menn Sigvrðar iarls ok drapo hann. Morg slꜹg veitto hvarir oðrom i elltom eða manndrapom. ok er þat ecki ritað er eigi attvz hofðingiar við.

(Erlingr fær njósn um Sigurð jarl)

11. Þat var a ꜹndverþri forsto. er niosn kom Erlingi at Sigvrðr iarl mvndi koma a fvnd hans. ok var til hans spvrt her ok hvar. stvndom nærr. enn stvndom firr. Erlingr gerþi | þa niosn fra ser. at hann skylldi varr við verþa hvar sem (þeir) kvæmi fram. Hann let ok hvert kvelld blasa ollu liði or bænom. ok lago þeir vm nætr i samnaði. ok var skipt ollo liðino i fylkinngar. Þa kom Erlingi niosn at þeir Sigvrðr iarl voro skamt i brot þaðan vppi a Ré. Erlingr ferr þegar or bænom ok hefir með ser allt bæiarfolk. þat er vigt var ok vapnat. ok sva kꜹpmenn. nema .xij. menn er eftir voro at gæta bæiarins. Erlingr for or bænom tyrsdag i annarri viko i langaforsto eftir non ok hafði hverr maðr með ser .ij. daga vist. foro þeir vm nottina. ok varþ þeim seint at koma liðino or bænom. Vm einn hest ok einn skiolld voro .ij. menn. Þeir hofðo nær .xiij. hvndrvt manna. Enn er niosn kom a mot þeim. var þeim sagt at Sigvrðr iarl var a Ré. a þeim bæ er Hrafnsnes heitir með .v. hvndrvt manna. Þa let Erlingr kalla saman liðit ok sagði þetta. Enn allir eggioðo at skvnda til þeirra ok taka hvs a þeim eða beriaz þegar of nottina. Erlingr mællti. Þat mvn nv licligt þickia. at fvndr varr Sigvrðar iarls mvni bratt at beraz. ero i flocci þeirra margir þeir menn er oss mætti minnisamir vera ok þeirra handaverk. þa er þeir hioggv niðr Jnga konvng ok marga aðra vini vara sem seint mvn at telia. gerþo þeir þꜹ verk með fianda krapti ok fiolkyngi ok niðingsskap. þvi at þat stenðr her i logom várom ok i landzretti. at engi maðr hefir sva fyrirgert ser. at eigi heiti þat niðingsvig eða morð. er menn drepazt vm nætr. Hefir þessi flockr ser leitað þeirra heilla at tilvisan fiolkvnnigra manna. at þeir skylldi vm nætr beriaz enn eigi vndir sólu. Nv skvlu vær helldr hafa hinna hofþingia dæmi. er oss ero kvnnari ok betra er eftir at likia. ok beriaz vm daga með fylkinngo. enn stelaz eigi vm nætr a sofanndi menn. hofom ver lið mikit i moti eigi meira her enn þeir hafa. ver skvlom biða lysinngar ok hallda saman fylking ef þeir vilia nockvr alꜹp veita oss. Eftir þat settiz niðr liðit. toko svmir i svndr heyhialma ok gerðo ser af ból. svmir sáto a skiolldom sinom ok biðo sva lysinngar. svalt var veðr ok vætodrifa.

(Frá fylking Sigurðar jarls)

12. Sigvrðr iarl varþ eigi fyrr varr við herinn. enn miog var kominn at þeim. Stoðo menn hans vpp ok vapnoðoz. ok visso ogerla hverso mikit (lið) þeir Erlingr hofðo. villdo svmir flyia. enn flestir villdo biða. Sigvrðr iarl var vitr maðr ok sniallr i mali. enn kallaðr ecki mikill til aræðis. var hann ok fvsari at flyia. ok feck hann af þvi amæli af liðzmonnom. Enn er lysti. toko hvarirtveggio at fylkia liðino. Sigvrðr iarl fylkti a brecco einni fyrir ofan brv́na milli ok bæiarins. Enn þeir Erlingr fylkto oðro megin arinnar. A bak fylking þeirra voro menn a hestom vel vápnaðir. | þeir hofðo konvng með ser. Menn Sigvrðar iarls þottvz þa sia at liðzmvnr mvndi vera micill. ok sogðo þat rað at leita a skoginn. Jarl svaraði. Þat segit þer at mer fylgi engi hvgr. enn nv skal þat reyna. ok gæti hverr sin nv. at eigi flyi eða falmi. fyrir ecki fyrr enn ek. Ver hofom vigi gott. latvm þa ganga yfir brv́na. enn er merkit kemr yfir brvna. steypomz ver a þa ofan. Sigvrðr iarl hafði brvnaðan kyrtil. ok rꜹða skickio. ok drepit vpp skꜹtonvm. fitskva a fótvm. skiolld ok sverþ. er Bastarðr var kallaðr. Jarl mællti. Þat veit gvð með mer. at helldr enn þiggia mikit gvll. villda ek na með Bastarþi at koma eino hꜹggvi við Erling skacka.

(Fall Sigurðar jarls)

13. Lið Erlings villdi ganga fram at brv́nni. hann bað þa snva vpp með anni. þvi at a þessi er litil ok engi torfæra. ok sva var gert. Jarls fylking for vpp eftir breckvnni gegnt þeim. Enn er þrꜹt breckvna ok slétt (var) yfir ana mællti Erlingr at hans menn skylldi syngva Pater Noster ok biðia gvð at þeir hefði gagn er betr gegndi. Þa svngo þeir Kirial allir hátt. Enn við þann gny flyðo i brott .ccc. manna af Erlings liði. Geck þa Erlingr ok hans lið yfir ána. enn iarls menn æpto heróp. enn þeim braz framhlꜹpit fyrir breckona at fylking Erlings ok tokz orustan a framanverþri breckvnni. voro fyrst spiotalꜹg. ok bratt hꜹggorusta. ok for þegar a hæl iarls merki. sva at Erlingr ok hans menn komvz vpp a breckvna. varþ þa skꜹmm orusta aðr iarls menn flyðo a skoginn. er aðr var at baki þeim. Þa baðo menn Sigvrð iarl flyia. Hann svaraði. Fram ver nv meðan ver megom. Gengo þeir þa fram allhrꜹstliga. ok hioggv til beggia handa. J þeirri hriþ fell Sigvrðr iarl ok Jon Sveinsson ok nær .lx. manna. Þeir Erlingr leto fátt manna ok ráko flottann at skóginom. Siðan snero þeir Erlingr aptr. Hann kom þar at er þrælar konvngs villdo fletta klæði af Sigvrði iarli. ok var hann eigi með ollu orendr enn vissi þo ecki. hann hafði folgit sverþ sitt i vmgiorð. ok la þat hia honom. Erlingr tok þat vpp ok lꜹst með þrælana. bað þa brot skriþa. Eftir þat hvarf Erlingr aftr með liði sino. ok settiz i Tvnsbergi. Siꜹ nottom siðarr enn iarl fell toko Erlings menn Eindriþa vnga ok var hann drepinn.

(Frá Markúsi af Skógi ok Sigurði konungi)

14. Sigvrðr konvngr ok Markus af Skógi fostri hans reðo ofan i Vikina er varaði. ok fengo þeir ser þar skip. Enn er Erlingr spyrr þat. for hann ꜹstr eftir þeim. ok hittvz þeir i Konvngahellu. Flyþo þeir Markus v́t i eyna Hising. dreif þar ofan landzfolk. Hisingsbvar. ok gengo i lið með Markus monnom. Þeir Erlingr reyro at landi. enn Markus menn skvtv a þa. Þa mællti Erlingr við sina menn. Tokvm skip þeirra ok gongom ecki vpp | at beriaz við landzher. Hisingsbvar ero illir heimsoknar. harðir menn ok ovittrir. mvnv þeir litla hriþ hafa flock þenna með ser. þvi at Hising er litið land. Ok var sva gert at þeir toko skipin. ok fluttv yfir til Konvngahello. Markus ok hans lið foro vpp of Markir ok ætloðo þaðan til alꜹpa. hofðo þa hvarir niosn af oðrom. Erlingr hafði fiolmenni mikit ok nefnði þar til lið or heroðom. veitto þa hvarigir oðrom arasir.

Fearbeizla Eysteins erkibyskvps

15. Eysteinn son Erlendz himallda var keyrinn til erkibyskvps eftir anlat Jons erkibyskvps. Eysteinn var vigðr a sama ári ok Jngi konvngr fell. Enn er Eysteinn erkibyskvp kom til stols var hann vel þockaðr ollu landzfolki. hann var skꜹrvngr micill ok ættstórr. toko Þrændir feginsamliga við honom. þvi at flest stórmenni i Þrændalogom var bvnndit i frændsemi eða nockvrom tengðom við erkibyskvp. enn allir fvllkomnir i vinatto. Erkibyskvp hof þat mal við bændr. at hann sagði fyrst vm fiarþvrft staþarins ok þat með hverso mikla vppreist staðrinn þvrfti at hafa. ef hann skylldi þa vera þeim mvn sæmiligar enn aðr sem hann var þa tignari. er þar var erkibyskvpsstoll settr. Hann beiddi þess bændr at þeir skylldi veita honom silfrmetinn eyri i sinn sakeyri. enn aðr hafði hann sakmetinn eyri. sem geck i konvngs sakeyri. Enn þess ꜹralags er helmings mvnr. at sa er meiri er hann villdi hafa. silfrmetinn eyrir. Enn við styrk frænda hans ok vina ok framkvæmð erkibyskvps. þa gecc þetta við. ok var dæmt vm oll Þrændalꜹg ok þꜹ fylki onnvr sem hans erkibyskvpsriki stoð yfir.

Capitulum

16. Þa er þeir Sigvrðr konvngr ok Markus hofðo latið skip sin i Elfinni. ok þeir sa at þeir fengo ecki fang a Erlingi. þa sneroz þeir til Vpplanda ok foro sva hit efra norðr i Þrandheim. Var þeim þar vel fagnat. var Sigvrðr til konvngs tekinn a Eyraþingi. Reðoz þar til flocsins margir goðra manna seynir. Fengo þeir ser þar skip. ok bioggvz skyndiliga. foro er svmraði svðr a Mæri. ok toko allar konvngstekior hvar sem þeir foro. Þeir voro i Biorgyn lendir menn. Nicholas Sigvrðarson. Nꜹckvi Palsson. ok enn fleiri sveitarhofþingiar. Þorolfr dryllr. Þorbiorn giallkeri ok margir aðrir. þeir Markus sigldo norðan ok spvrðo at Erlings menn hofðo fiolmennt i Biorgyn. sigldo þar v́tleið svðr vm. Þat hofðo menn a mali at þat svmar hofðo Markus menn byr hvert sem þeir villdo sigla.

Drap Sigurðar ok Markus

17. Þegar Erlingr skacki spvrði at þeir Markus voro norðan farnir. hellt hann norðr i Vikina. ok dro at ser lið. varþ hann bratt fiolmennr. ok hafði skip morg ok stór. Enn er hann sotti v́t i Vi|kina. feck hann andviðri ok lá her ok hvar i hofnom allt þat svmar. Enn er þeir Markus komv ꜹstr ra Lista. spvrðo þeir at Erlingr hafði her ovigian i Vikinni. ok vendo þeir þa aftr norðr. ok ætloðo til Biorgyniar. Enn er þeir koma fyrir bæinn. roa þeir Nicholas innan a moti þeim. ok hofðo lið myclu meiri ok skip stærri. Sa þeir Markus ongan annan sinn kost enn roa svðr vndan. Stefna svmir til hafs. enn svmir svðr i svnd. svmir i fiorðo inn. enn Markus ok svmt lið með honom liopv vpp i ey þa er Skarfa heitir. Þeir Nicholas toko skip þeirra enn gafo griþ Joni Hallkelsseyni ok nockvrom monnom oðrom. enn drapo flesta þa er þeir naðo. Nokkvrom dꜹgom siðarr fann Eindriþi heiðafylia þa Sigvrð ok Markus. voro þeir fluttir til Biorgyniar. Var Sigvrðr hoggvinn vt fra Grafdali. enn Markus hengðr a Hvarfsnesi við annan mann. Þetta var Michialsmesso. Flockr sa er þeim hafði fylgt dreifðiz þa miog.

Erlingr brendi Hising

18. Eirikr(!) kæna ok Biarni hinn illi. Avnvndr Symonarson. Avrnolfr skorpa. þeir hofðo roit a haf v́t með nockvrom skipom. ok helldo (hit ytra) með hafi ꜹstr fyrir land. Enn hvar sem þeir komv við land rænto þeir ok drapo vini Erlings. Enn er Erlingr spvrði drap þeirra Markus. gaf hann bondom heimleyfi. enn hann hellt þa liði sino ꜹstr yfir Folldina. þvi at hann spvrði þar til Markus manna. Erlingr hellt til Konvngahello ok dvalþiz þar of hꜹstid. A fyrsto viko vetrar for Erlingr v́t i eyna Hising með miclu liði ok krafði þar þings. Hisingsbvar komv til þingsins. Erlingr bar sakir a þa. at þeir hefði lꜹpit i flock með Markus monnom ok fylkt liði moti honom. Ottarr(!) het bondi sa er rikaztr var i eynni. ok talaði moti honom. Var þingit langt. enn at lyctom festo bændr i dom Erlings. enn hann gerði þeim stefnolag a viko fresti i bænom. ok nefndi til .xv. bændr at koma þa þar. Enn er þeir komv. dæmði Erlingr a hond þeim at giallda .ccc. nꜹta. Foro bændr heim. ok vndo illa við sinn lut. Litlo siðarr lagði is a ána. ok frꜹs inni skip Erlings. þa helldo bændr gialldino ok lago i liðsamnaði. Erlingr [la i liðsamnaði. enn Hisingsbvar hofðo sambvrðarꜹl ok helldo sveit vm iolin. Vm nottina eftir fimta dag iola for Erlingr v́t i eyna. ok tok hvs a Avzvri. ok brenndi hann inni. ok allz drap hann .x. tigi manna. ok brenndi .iij. bæi. for siðan aftr i Konvngahello. Siðan komv bændr með gialldit sem akveðit var.

(Dráp Frireks kœnu ok Bjarna illa)

19. Erlingr biozt þegar vm varit er hann matti flota fyrir isvm skipom sinom. ok for or Konvngahello. Hann | spvrði at þeir herioðo norðr i Vikinni Markus menn. hellt hann þa til niosnom vm farar þeirra. ok for at leita þeirra. ok hitti þa er þeir lago i nockvrri hofn. Þeir Avrnolfr skvrfa ok Onvndr Symonarson komvz vndan. enn Frirekr kæna ok Biarni hinn illi vrðo handteknir. ok drepit mart af sveitvngom þeirra. Erlingr let binda Frirek við ackeri ok kasta fyrir borð. ok var Erlingr af þesso verki miog oþockaðr i Þrændalogom. þvi at Frirekr atti þar hina bezto ætt. Biarna hinn illa let Erlingr hengia. ok mællti hann hin mesto orðskræpi aðr sem hann var vanr. Sva segir Þorbiorn skackaskalld.

Vrð dro ꜹstan fiarðar

Erlingr at vikingom

mein feck margr af kæno

maðr er hann for þaðra.

færðr er fleinn meðal herþa

Frireks ofarr nockvi

skelldi oþarfr olldom

illgiarn við tre Biarni.

Avnvndr ok Avrnolfr ok þær sveitir er vndan komvz flyðo til Danmerkr. enn voro stvnd om a Gꜹtlandi eða i Vikinni.

Tal Erlings ok erchibyskvps

20. Erlingr skacki hellt siðan til Tvnsbergs. ok dvalþiz þar lengi vm varit. Enn er svmraði. for hann norðr til Biorgyniar. var þar þa allmikit fiolmenni. Þar var þa Stefanus legati af Romaborg ok Eysteinn erkibyskvp ok aðrir byskvpar innlendzkir. Þar var ok Brandr byskvp er þa var vigðr til Jslandz. Þar var ok Jon Loptzson dottvrson Magnus konvngs berfætz. þa hafði Magnus konvngr ok aðrir frændr Jons tekit við frændsemi hans. Eysteinn erkibyskvp ok Erlingr skacki voro iafnan a tali ok einmælom. Eitt sinn var þat er Erlingr spvrði. Er þat með sannynndom herra er menn segia. at þer hafit ꜹkit ꜹralag vm sakeyri yðarn við bændr norðr i landit. Erkibyskvp sagði at þat var satt. ok hafa bændr þat gert at sialfræði sino. enn með ongri nꜹþvng. ok ꜹkit i þvi gvðz rett ok ꜹðæfi staðar várs. Erlingr svaraði. Hvart ero þat herre lꜹg hins helga Olafs konvngs. eða hafit þer tekit nockvrv freckara þetta mal. enn sva sem ritið er i logbokinni. Erkibyskvp svaraði. Sva mvn hinn helgi Olafr konvngr login hafa sett sem hann feck þa iaorð ok samþycki alþyðo til. Enn ecki finnz þat i logom hans. at bannat se at ꜹka gvðz rett. Erlingr svaraði. Vilit þer ꜹka yðarn rétt. þa mvnv þer vilia styrkia oss til þess at ꜹka iamnmikit konvngsrettinn. Erkibyskvp svaraði. Avkit hefir þv nv aðr með gnogo nafn ok riki sonar þins. Enn ef ek hefi aflaga tekit giolldin af Þrændom. þa ætla ek stærrom hia bera lagabrotin. er sa er konvngr yfir landi þesso er eigi er konvngs son. ero þar hvartki til lꜹg ne dæmi her i landi. Erlingr svaraði. Þa er Magnus var til konvngs tekinn yfir Noregs riki. var þat gert með yðarri vitand ok raði ok sva annarra byskvpa her i landi. Erkibyskvp svaraði. Þvi hetz þv þa Erlingr ef ver samþyctomz með þer at Magnus væri til konvngs tekinn. at þv skylldir styrkia gvðz rett i ollum lutvm eftir þinom mætti. Jati ek þvi segir Erlingr | at ek hefi heitið at hallda gvðz lꜹg ok landz rett með ollum minom styrk ok konvngsins. Nv kann ek her betri rað til. enn hvarr ockarr kenni oðrom brigðmæli. holldom helldr oll einkamal var. styrki þer Magnus konvng til rikis. sva sem þer hafit heitið. enn ek skal styrkia yðart riki til allra farsælligra luta. For þa ꜹll ræðan mivkliga með þeim. Þa mællti Erlingr. Ef Magnus er sva til konvngs tekinn sem forn siðr er til her i landi. þa mego þer af yðro valldi gefa honom korono. sem gvðz lꜹg ero til. at smyria konvng til velldis. Enn þott ek sea eigi konvngr eða af konvnga ætt kominn. þa hafa þeir verit nv flestir konvngar i varo minni. er eigi visso iafnvel til laga eða landzrettar sem ek. Enn moðir Magnus konvngs er konvngs dottir ok drottningar skilfenngin. Magnus er ok drottningar svn ok eiginkonv svn. Enn ef þer vilit gefa honom konvngs vigslu. þa ma engi siðan taka hann af konvngdominom með retto. Eigi var Vilhialmr bastarðr konvngs son. ok var hann vigðr ok koronaðr til konvngs yfir Englandi. ok hefir siðan halldiz konvngdomr i hans ætt a Englandi. ok allir verit koronaðir. Eigi var Sveinn Vlfsson i Danmork konvngs son. ok var hann þo þar koronaðr konvngr. ok siðan seynir hans. ok hverr eftir annan þeirra frænda. Nv er her i landi erkistoll. er þat mikill vegr ok tign landz várs. Avkom ver nv enn með goðom lutom. hofom koronaðan konvng eigi siðr enn enskir menn eða Danir. Siðan toloðo þeir iafnan of þetta ok for allt sattgiarnliga. Erkibyskvp bar þetta mal fyrir legatann. ok feck hann ꜹðvelldliga snvit honom til samþyckis við sig. Atti erkibyskvp þa stefnvr við lioðbyskvpa ok aðra lærða menn ok bar þetta mal fyrir þa. enn allir svꜹroðo einn veg. sogðo þat sitt rað sem erkibyskvp villdi vera láta. ok fyrsto allir at vigsla færi fram. ok þegar þeir visso at þat var erkibyskvps vili. var þat allra dómr.

Magnus til konvngs tekinn

21. Erlingr skacki let bva i konvngsgarði til veizlo mikillar. ok var hollin micla tiolldot pellum ok bvin með hinom mesta kostnaði. var þar veitt hirðinni ok ollum handgengnom monnom. þar var fiolþi boðzmanna ok margir hofðinngiar. Magnus tok þa konvngsvigslo af Eysteini erkibyskvpi. Þar voro at vigslunni aðrir .v. byskvpar ok legatinn. ok margir aðrir kennimenn. Erlingr skacki ok með honom .xij. lendir menn sorv lagaeið með konvngi. Enn þann dag er vigslan var hafði konvngr erkibyskvp i boði sino. ok legatann. ok alla byskvpa. Var sv veizla hin vegligsta. gafo þeir feðgar margar storgiafar. þa var Magnus konvngr .viij. vettra. hafði hann þa .iij. vetr konvngr verit.

Erik Werenskiold: Erlingr skacki ok með honom .xij. lendir menn sorv lagaeið með konvngi.

Fra sendimonnom Danakonvngs

22. Valldimarr Danakonvngr hafði þa spvrt þꜹ tiþindi af Noregi. at þar var þa Magnus einn konvngr i Noregi. var þa eytt flockvm þar i landi. Þa sendi Valldimarr konvngr menn með brefom til Magnus konvngs ok Erlings. minnti þa a einkamal þꜹ er Erlingr hafði bvndit við Valldimar konvng. sva sem fyrr var ritað. at hann skylldi | sva sem fyrr var ritað. at hann skylldi eignazt ꜹstan Vikina til Rygiarbitz. ef Magnus yrði einvalldzkonvngr yfir Noregi. Enn er sendimenn komv fram. ok syndo Erlingi bref Danakonvngs. þa bar Erlingr þetta fyrir aðra menn þa er hann atti rað við. Enn þeir sogðo allir eitt at alldri skylldi Dꜹnom miðla af Noregi. ok sogðo sva at sv olld hefði verst verit þar i landi er þar hofðo Danir valld yfir. Sendimenn Danakonvngs toloðo sitt mal fyrir Erlingi ok beiddo hann orskvrða. Enn Erlingr bað þa fara með ser i Vik ꜹstr vm hꜹstid. sagði at hann mvndi þa veita orskvrð of þetta mal.

Erlingr skacki talaði i Borg

23. Erlingr for vm hꜹstið ꜹstr i Vik. ok dvalþiz i Tvnsbergi. gerði menn yfir til Borgar. ok let stefna þar .iiij. fylkna þing i Borg. Siðan for Erlingr þannig með liði sino. Enn er þingit var sett. talaði Erlingr ok sagði fra þvi hver raðagerþ hafði verit staðfest með þeim Danakonvngi. þa er þeir Erlingr hofðo hafit flock þenna i fyrsta sinni. Vil ek ok sagði hann hallda oll einkamal við þa ef þat er vili ok samþycki yðart bænda at þiona Danakonvngi helldr enn þessom konvngi er her er vigðr ok koronaðr til landz. Bændr sogðo sva. Fyrir ongan mvn viliom ver geraz menn Danakonvngs. meðan einn varr er a lifi Vikverianna. Geystiz þa mvgr allr at með opi. ok baðo Erling hallda eiða sina. þa er hann hafði svarit landzfolki at veria land sonar sins. enn ver skvlom allir fylgia þer. Siðan foro sendimenn konvngs til Danmerkr. ok sogðo sitt eyrinndi slikt sem var. Veitto Danir Erlingi mikit amæli. ok ollum Norðmonnom. sogðo at þeir væri alldri reyndir nema at illo. Foro þꜹ orð vm at Danakonvngr mvndi hafa her vti vm varit þegar ok heria i Noreg. Erlingr for vm hꜹstið norðr til Biorgyniar ok sat þar vm vettrinn.

Fra brefvm Þręnda

24. Vetr þann foro menn nockvrir danskir hit efra of land. ok sogðo þat sem margtitt er. at þeir skylldo til vokv til hins helga Olafs konvngs. Enn er þeir komv i Þrandheim. hitto þeir þar marga rikismenn. ok sꜹgðo þa eyrindi sin. at Danakonvngr hefði sent þa at leita ser vinatto til þeirra ok viðtoko ef hann kemr i land. enn hann heitr at gefa þeim bæði riki ok fe. Þessarri orðsending fylgði bref ok innsigli Danakonvngs. ok þat með at Þrændir skylldi senda móti bref sin ok innsigli. Þeir gerðo sva. ok vrpoz vel flestir við orðsending Danakonvngs. Sendimenn foro ꜹstr aftr er a leið langafosto. Erlingr sat i Biorgyn. Enn er varaði sogðo vinir Erlings honom pata þann er þeir hofðo spvrt af byrðingsmonnom. er komnir voro norðan or Þrandheimi. at Þrændir væri berir i fiandskap til hans. ok þeir lysti þvi a þingom. ef Erlingr kvæmi i Þrandheim. at hann skylldi alldri komaz með fiorvi vt vm Agdenes. Erlingr sagði at slikt væri vpplostning ok hegomi. Hann lysti þvi. at hann mvndi fara svðr a Vnnarheim til gagndagaþings ok let | bva sneckio tvitvgsesso ok skvto .xv. sesso ok vistabyrþing. Enn er skipin voro bvin logðoz a svnnanveðr hvꜹss. Tyrsdag i gagndogom let Erlingr blasa til skipa liði sino. enn menn voro tregir or bænom. ok þotti illt at róa andróðr. Erlingr lagði norðr i Byskvpshofn. Þa mællti hann. Jlla kvrri þer at roa androðr. takit nv þa ok reisit viþvrnar. dragit siðan seglin ok latið ganga norðr skipin. Þeir gerðo sva. sigldo norðr vm daginn ok vm nottina. Oþinsdag at kvelldi sigldo þeir inn vm Agðanes. varþ þa fyrir þeim samflot mikit af byrðingom. var þat vꜹkvlið. gafo þvi bæiarmenn ongan gꜹm at langskipom fyrir þa. Erlingr kom þann tima til bæiarins. er svnginn var ottvsꜹngr at Kristzkirkio. Þeir Erlingr liopo i byinn. ok var þeim sagt at Alfr roði lendr maðr son Ottars birtings sat þa enn ok drack með sveit sina. Erlingr veitti þeim atgongo. var Alfr drepinn ok oll sveit hans. Fatt fell annarra manna. þvi at flestir hofðo gengit til kirkio. Þetta var vm nottina fyrir vppstigningardag. Þegar vm morginin let Erlingr blasa ollo liði v́t a Eyrar til þings. Ok a þingino bar Erlingr sakir a Þrændi. ok kenndi þeim landrað við konvnginn. ok nefndi til Pal Andresson. ok Barð standala. ok Razabarð. hann hafði þa bæiarstarf. ok enn marga aðra. Þeir svꜹroðo ok færðo sig vndan sꜹkom. Þa stoð vpp kapalin Erlings ok hellt vpp brefom morgom ok innsiglom. ok spvrði ef þeir kenndi innsigli sin. þꜹ er þeir hofðo vm varit sent Danakonvngi. voro þa lesin brefin. Þar voro ok þeir hinir dꜹnsko menn með Erlingi er með brefin hofðo farit vm vettrinn. hafði Erlingr þa fangit til þess. sꜹgðo þeir þa fyrir alþyðo hvers þeirra orð. þꜹ er mællt hafði. Sva mælltir þv Razaðarðr sogðo þeir ok barðir a briostið. Or þesso briosti komv at vpphafi oll þessi rað. Barðr svaraði. Ærr var ek þa herra minn ef (ek) mællta slikt. Varþ þa at festa i dóm Erlings oll þessi mal. Tok hann þegar ogrynni fiar af morgom monnom. enn lagði alla ogillda þa er drepnir voro. For Erlingr siðan svðr til Biorgyniar.

Fꜹr Valldemars konvngs i Noreg

25. Valldimarr konvngr hafði þat vár v́ti her mikinn i Danmorko. ok hellt liði þvi norðr i Vikina. Enn þegar hann kom i riki Noregs konvngs hofðo bændr fyrir samnað ok mvg mannz. konvngr for friþsamliga ok spakliga. Enn hvar sem þeir komv við meginlandit. þa skvto menn a þa. ok þotti þat Dꜹnom fvllr illvili landzmanna. Enn er þeir komv til Tvnsbergs. stefndi Valldimarr konvngr þing a Hꜹgom. enn ecki sotti til or heroðom. þa talaði konvngr ok mællti sva. Avðsætt er vm landzfolk þetta. at allir standa moti oss. eigom ver nv tva kosti fyrir hondom. þann annan at fara herskilldi yfir landit ok eira ongo hvartki fe né monnom. hinn er annarr kostr at fara svðr aftr við sva bvit. ok er þat nærr mino skapi. ok fara helldr i Avstrveg | til heiðinna landa ok drepa eigi her kristið folk. þott þeir hefði ærna macligleika til. Enn aðrir voro fvsir til at beriaz. enn þo reð konvngr at þeir foro svðr aftr til Danmerkr. ok var allviða rænt þægar konvngr var eigi nær.

Danir gerþo herþlꜹp i Vikina

26. Erlingr skacki spvrði at kominn var Danaherr i Vikina. bꜹð hann þa v́t almenninngi vm land allt at liði ok skipom. ok varþ þat hit mesta herþlꜹp. ok hellt hann her þeim ꜹstr með landi. Enn er hann kom til Liðandisnes spvrði hann at Danaherr var farinn til Danmerkr. ok þeir hofðo viða rænt i Vikinni. Þa gaf Erlingr heimleyfi ollu leiðangrsliði. enn hann sialfr ok nockvrir lendir menn með honom sigldo með miog morg skip svðr eftir Dꜹnom til Jotlandz. Enn er þeir komv þar sem heitir Dyrsá. þa logo þar fyrir Danir með morg skip komnir or leiðangri. Erlingr lagði at þeim ok barðiz við þa. Danir flyðo bratt ok leto mart manna. enn þeir Erlingr rænto skipin ok sva kꜹpstaðinn. ok fengo þar allmikit fe. foro siðan aftr til Noregs. Var þa vm hriþ ofriþr milli Danmerkr ok Noregs.

Erlingr skakki com i Danmork

27. Kristin konvngsdottir for vm hꜹstið til Danmerkr a fvnd Valldimars konvngs frænda sins. þꜹ voro systraborn. fagnaði konvngr henni forkvnnar vel. ok feck henni veizlur þar með ser sva at hon matti vel þar við hallda menn sina. Hon var iafnan a tali við konvnginn ok var hann allbliðr til hennar. Enn eftir vm varit sendi Kristin menn til Erlings ok bað hann fara a fvnd Danakonvngs ok sættaz við hann. Vm svmarit eftir var Erlingr i Vikinni. hann bio þa eitt langskip ok skipaði með hino friþazta liði sino. siðan sigldi hann yfir til Jotlandz. Hann spvrþi at Valldimarr konvngr var i Randarosi. sigldi Erlingr þannig ok kom til bæiarins þann tima er flest folk sat vndir matborðom. Enn er þeir hofðo tialldat ok (fest skip sitt) geck Erlingr vpp ok þeir .xij. saman. ok allir bryniaðir enn hottv yfir hialmom. enn sverþ vndir motlum. þeir gengo til konvngs herbergis. Þa foro þar senndinngar inn ok voro opin dyrrin. gengo þeir Erlingr þegar inn fyrir hasætið. Þa mællti Erlingr. Griþ viliom ver hafa konvngr bæði her ok til heimferðar. Konvngr leit við honom ok mællti. Ertv þar Erlingr. Hann svaraði. Erlingr er her. ok seg oss skiott hvart ver skvlom griþ hafa. Þar voro inni .lxxx. manna ok allir vapnlꜹsir. Konvngr mællti. Griþ skvlut þer hafa Erlingr. a ongom manni niðomz ek ef a minn fvnd kemr. Þa kysti Erlingr a hond honom ok geck v́t siðan ok til skips sins. Dvalþiz hann vm hriþ með konvngi. toloðo þeir vm sættargerþ milli sin ok landanna. ok kom þat asamt með þeim. at Erlingr settiz þar i gisling með Danakonvngi. enn Asbiorn snara broðir Afsalons ercibyskvps for til Noregs i gisling i moti.

Sætt Valldimars konvngs ok Erlings skacka ok Erlingr skacki gerþiz jarl Valldemars kongs

28. | Þat var eitt sinn er þeir Valldimarr konvngr ok Erlingr toloðo. þa mællti Erlingr. Þat þicki mer likazt til sætta. at þer hafit allt þat af Noregi sem yðr var heitið i einkamalom varom. Enn ef sva er hvern hofðinngia vilit þer þar fyrir setia. hvart nokkvrn danskan mann. Nei segir konvngr. Ongir Danahofðingiar vilia fara til Noregs ok fazt þar við hart folk ok vhlyðit. enn hafa her aðr mart gott. Erlingr mællti. Fyrir þvi for ek hingat at ek villda eigi missa vinatto yðarrar. hingat til Danmerkr hafa fyrr farit menn af Noregi Hakon Jvarsson ok Finnr Arnason. ok gerði Sveinn konvngr frændi yðarr hvarntveggia þeirra iarl sinn. Eigi em ek nv minni valldzmaðr i Noregi enn þeir voro. ok gaf konvngr þeim yfirsokn a Halllandi. Nv þicki mer herra þer vel mega vnna mer þess rikis. ef ek geromz yðarr maðr. at ek hallda af yðr þesso riki. Sva ok má Magnus konvngr son minn eigi synia mer þess. Enn sva kom at lyctom. at Erlingr gerþiz handgenginn Valldimar konvngi. enn konvngr leiddi hann til sætis ok gaf Erlingi iarldóm ok Vikina til lens ok yfirsoknar. Þa for Erlingr iarl heim til Noregs ok var siðan iarl meðan hann lifði. ok helltz i sætt við Danakonvng iafnan siðan. Erlingr iarl atti með friþlom sinom .iiij. sonv. einn het Hreiðarr annarr Ogmvndr. þeir voro ser vm moðvr. þriþi Finnr. fiorði Sigvrþr. þeirra moðir var Asa hin liosa. Kristin konvngsdottir ok Erlingr iarl atto dottvr er Ragnhilldr het. hon var gipt Joni Þorbergsseyni af Randabergi. Kristin for af landi brot með þeim manni er Grimr rvsli het. þꜹ foro vt i Miklagarþ ok voro þar of hriþ. ok atto þꜹ born nockvr.

Olafr eflði flok

29. Olafr son Gvðbrandz Skafhꜹggssonar ok son Mario dottvr Eysteins konvngs Magnussonar var at fostri með Sigvrþi agnhott a Vpplondom. Enn er Erlingr iarl var i Danmork hofo þeir fostrar flock Olafr ok Sigvrðr ok reðoz margir Vpplendingar til með þeim. Var þar Olafr til konvngs tekinn. Þeir foro með flockinn of Vpplond. enn stvndom i Vikina. stvndom a Markir ꜹstr. Ecki voro þeir a skipom. Enn er þeir Erlingr iarl spvrðo til flocks þeirra. þa for hann með liði sino i Vikina. ok var a skipom of svmarit ok vm hꜹstit i Oslu. ok veitti þar vm jol. Hann let hallda niosnom vpp a landit til flocksins. ok for sialfr vpp a landit at leita þeirra. ok með honom Ormr konvngsbroðir. Enn er þeir komv til vatz nockvrs toko þeir skip oll þꜹ er voro við vatnit.

Prestr sveik Erling iarl

30. Prestr sa er sꜹng þar sem heitir a Ryðjokli bꜹð þeim iarli til veizlo. þat er við vatnit. ok koma þar at kyndilmesso. Jarl het ferþinni. þotti gott at hafa þar tiðir. Reyro þeir þannig vm vatnit of kvelldit fyrir kyndilmossodag. Enn prestr sa hafði annat rað með hondom. hann sendi menn at bera niosn þeim Olafi vm farar Erlings iarls. Prestr gaf þeim Erlingi styrkan dryck vm kvelldit | ok let allmiog drecka. Enn er iarl fór at sofa voro reckior þeirra bvnar i dryckiostofvnni. Ok er þeir hofðo litla hriþ sofit vaknaði iarl ok spvrþi ef þa mvndi vera ottvsꜹngsmál. Prestrinn sagði at litið var af nott ok bað þa sofa i naðom. Jarl svaraði. Mart dreymir mig i nótt. ok illa sef ek. Hann sofnaði siðan. Annat sinn vaknaði hann ok bað prest vpp standa ok syngva tiðir. Prestr bað iarl sofa. sagði at þa var mið nótt. Lagðiz iarl niðr ok svaf litla hriþ. hliop vpp ok bað menn sina klæðaz. Þeir gerþo sva toko vapn sin ok gengo til kirkio ok logðo vti vapnin meðan prestr sꜹng ottvsꜹnnginn.

(Bardagi á Ryðjökli)

31. Olafi kom niosn vm kvelldit. ok gengo þeir vm nottina .vi. rastir. Þeir komv a Ryðiokvl vm ottosꜹng. Niðamyrkr var sem mest. Þeir Olafr gengo at stofvnni ok æpto heróp. drapo þar inni nockvra iarls menn þa er eigi hofðo gengit til ottvsꜹngs. Enn er þeir heyrðo opit Erlingr iarl ok hans menn. toko þeir vapn sin ok stefndo ofan til skipanna. Þeir Olafr mætto þeim við garð nockvrn. varþ þar bardagi. okv þeir Erlingr iarl ofan með garðinom. ok hlifði garðrinn þeim. Þeir iarl hofðo lið myclo minna. fell mart af þeim enn fiolþi varþ sárt. Þat hialp þeim mest er Olafs menn kenndo þa eigi fyrir myrkri. enn jarls menn leitoðo einart til skipanna. Þar fell Ari Þorgeirsson faðir Gvðmvndar byskvps ok mart annarra hirðmanna iarls. Erlingr iarl varþ sárr a siþvnni. ok segia svmir menn at hann drægi sialfr sverþit a sig þa er hann bra. Ormr var ok miog sarr. Nꜹþvliga komvz þeir a skipin. ok leto þegar fra landi. Þat var kallat at þeir Olafr bæri hina mesto ohamingio til fvnndarins. sva sem þeir iarl voro framselldir. ef þeir Olafr hefði raðom fram farit. Siðan kolloðo menn hann Olaf ogæfo. enn svmir kolloðo þa Hettosveina. Foro þeir með flock þann enn of Vpplond. Enn Erlingr for vt i Vikina til skipa sinna. ok var eftir of svmarit i Vikinni. Eftir vm varit for Olafr v́t i Vikina ok tok þar konvngs skylldir. dvꜹlþoz þar langa hriþ of svmarit. Erlingr iarl spvrði þat ok hellt liði sino svðr til motz við þa. ok varþ fvndr þeirra ꜹstan fiarðar þar sem heitir a Stꜹngom. ok varþ orusta micil ok hafði iarl sigr. Þar fell Sigvrðr agnhottr. ok mart annat af Olafs monnom. enn Olafr kom a flotta. for hann siþan svðr til Danmerkr. ok var hinn næsta vetr a Jotlandi i Alaborg. Enn vm varit feck Olafr sótt þa er hann leiddi til bana. er hann þar iarðaðr ok kalla Danir hann helgan.

(Dráp Haralds)

32. Nicholas kvfvngr son Pals Skoptasonar var lendr maðr Magnus konvngs. hann tok hondom Haralld er sagðr var son Sigvrðar konvngs Haralldzsoner ok Kristinar (konvngs)dottvr broðir Magnus konvngs sammæðri. Nicholas flvtti Haralld til Biorgyniar ok feck hann Erlingi iarli. Þat var háttr Erlings ef ovinir hans komv fyrir hann. at hann mællti ecki eða fatt við þa ok stilliliga þat er var. ef hann var raðinn til at drepa þa. | enn hina hracti hann sem mest i orðom er hann villdi at lifit hefði. Erlingr mællti fátt við Haralld. ok var monnom grvnr a. hvat iarl mvndi fyrir ætla. Þa baðo menn Magnus konvng at hann skylldi friþa fyrir Haralldi við Erling iarl. Konvngr gerði sva. Jarl svaraði. Slikt raða þer vinir þinir. enn þv mvnt litla hriþ raða rikino j frelsi. ef þv skallt heilhvga raðom einom fram fara. Siðan let iarl Haralld flytia yfir i Norðnes ok var hann þar hoggvinn.

(Upphaf Eysteins konungs Eysteinssonar)

33. Eysteinn het maðr. ok sagðiz son Eysteins konvngs Haralldzsonar. hann var vngr. eigi með ollu fvllroskinn. Þat er sagt at hann kom fram eitt svmar i Sviariki. ok for a fvnd Birgis brosv. hann atti þa Brigidam dottvr Haralldz gilla foðvrsystvr Eysteins. Bar Eysteinn fyrir þꜹ eyrindi sin ok bað þꜹ ser fvlltings. Þꜹ Birgir iarl toko bæði vel a þvi. ok heto honom sino trꜹsti. dvalþiz hann þar vm hriþ. Birgir iarl feck Eysteini lið nockvt ok goða penninga ok leysti hann vel af hendi. Eysteinn for i Noreg ok kom ofan i Vikina. dreif þa þegar lið til hans. ok efldiz flockr sa. toko þeir Eystein til konvngs. ok voro þeir með flock þann i Vikinni vm vettrinn. Enn með þvi at þeim varþ fefátt rænto þeir viða. Enn lendir menn ok bændr gerðo lið at þeim. Ok er þeir voro ofliði bornir. flyðo þeir a skoga. ok lago longom a eyðimorkom. gengo þa klæði af ser. sva at þeir spennto næfrom of fótleggi ser. þa kolloðo bændr þa Birkibeina. Þeir liopo oppt i bygðina ok komv fram her ok hvar. ok reðo þegar til alꜹpa er eigi var fiolmennt fyrir. Þeir atto nockvrar orustor. sva at fylgt var fyrir. ok hofðo þeir sigr i ollum. A Krockaskogi lagði þeim nær ofꜹrom. kom at þeim bændasamnaðr mikill. Birkibeinar felldo brota fyrir þa. ok liopo siðan a mꜹrkina. Þeir voro .ij. vetr i Vikinni sva at þeir komv ecki norðr i land. Þa hafði Magnus verit konvngr .xiij. vetr er Birkibeinar hofvz. Hit þriþia svmar reðo Birkibeinar ser til skipa. foro þa fyrir land fram ok ofluðo ser fiar ok liðz. Þeir voro fyrst i Vikinni. enn er a leið svmarit stefndo þeir norðr i land ok foro sva skyndiliga at engi for niosn fyrir þeim. fyrr enn þeir komv til Þrandheims. Birkibeinar hofðo mest i flocki sinom Markamenn. Elfargrima. ok miog mart hofðo þeir af Þelamork. ok vel voro þeir þa vapnaðir. Eysteinn konvngr þeirra (var) friþr i asiono. fagrleitr ok litilleitr. ecki micill vexti. Hann var kallaðr af morgom monnom Eysteinn meyla. Magnus konvngr ok Erlingr iarl sato i Biorgyn. þa er Birkibeinar sigldo norðr vm. ok vrðo ecki við þa varir. Erlingr iarl var rikr. ok spakr at viti. hermaðr hinn mesti ef ofriþr var. landraðamaðr goðr ok stiornsamr. kalldraðr ok grimmr. enn hitt var þo mest at hann let ovini sina ecki fá vist innanlandz. þott griþa beiddiz. ok vrðo þvi margir til at lꜹpa i flockana moti honom. hann var hár maðr ok harðvaxinn. nockvt barraxlaðr. langleitr. skarpleitr. lioslitaðr ok gerþiz hárr miog. bar hallt hofot nockvt hvgatlatr ok veglatr. hafði klæðabvnat a forneskio. langa vppluti | ok langar ermar a kyrtlom. valskickior. vpphafa skva. Slikan bvnat let hann konvng hafa meðan hann var vngr. Enn er hann reð ser sialfr. bio hann sig miog i skart. Magnus konvngr var léttlatr ok leikinn. gleðimaðr mikill ok kvennamaðr.

(Frá Nikolási)

34. Nicholas son Sigvrðar Hranasonar hann var son Skialldvarar dottvr Bryniolfs vlfallda systvr Halldors Bryniolfssonar enn sammæðra við Magnvs konvng berfætt. Nicholas var hinn mesti hofðinngi. hann atti bv a Halogalandi a Avngli. þar sem heitir a Steig. Nicholas atti garþ i Niðarosi ofan fra Jonskirkio. hann var i kꜹpangi ok hafði rað oll fyrir bæiarmonnom. Skiolldvoro dottvr Nicholas atti Eirikr Arnason. hann var ok lendr maðr.

(Frá Eiriki ok Nikolási)

35. Þat var Mariomesso hina siðarri er menn gengo fra ottvsꜹng i bænom. at Eirikr geck til Nicholas. Magr sagði hann þat sogðo fiskimenn nockvrir er vtan ero komnir at langskip sigli vttan eftir firðinom. ok geta menn at Birkibeinar mvni vera. ok er sa til magr at lata blasa bæiarliði ollu með vapnom v́t a Eyrar. Nicholas svaraði. Ecki fer ek at fiskimanna kvittom. mvn ek gera niosn vt a fiorðinn. enn hofom þing i dag. geck Eirikr heim. Enn er hringði til hámesso. geck Nicholas til kirkio. Eirikr kom þa til hans ok mællti. Þat hygg ek magr at raðinn se ofriþrinn. ero þeir menn nv her er set hafa seglin. þicki mer rað at við riðim or bænom. ok samnim oss liði. Nicholas svaraði. Kvaksamr ertv sva magr. lyðom fyrst messo. enn gerom þa rað vart siðan. Enn er messa var svngin. geck Eirikr til Nicholas ok mællti. Mágr. nv ero hestar minir bvnir. vil ek i brot riða. Nicholas svaraði. Far vel þv. ver mvnom hafa þing i dag a Eyrom ok kanna hvat ver hofom liðz i bænom. Reið þa Eirikr i brot. enn Nicholas geck i garþ sinn. ok siðan til borða.

(Fall Nikolás)

36. Enn i þann tima er vist var sett kom maðr inn i garðinn ok sagði Nicholasi at þa reyro Birkibeinar i ána. Þa kallaði Nicholas at hans menn skylldo vapnazt. Siþan bað Nicholas þa ganga vt i garðinn. ok sva vpp i loptit. Birkibeinar fylldo allan garðinn. ok kolloðo a Nicholas ok bvðo honom griþ. enn hann neitti þvi. Siþan borðoz þeir. ok hofðo þeir Nicholas til varnar bogaskot ok handskot ok ofngriot. enn Birkibeinar hioggv hvsin ok skvto sem tiðazt. Nicholas hafði rꜹðan skiolld. ok gylldir naglar (i). ok stirnd Vilhialmsgiorð. Birkibeinar skvto sva at vppi stoð a reyrbondonom. Nicholas mællti. Lygr skiolldrinn nv at mer. Þar fell Nicholas ok flest oll sveit hans. ok var hann hit mesta hermaðr. enn Birkibeinar gafo griþ ollum bæiarmonnom.

(Eysteinn til konungs tekinn í Niðarósi)

37. Eysteinn var þar siðan til konvngs tekinn. ok geck allt folk vndir hann. dvalþiz hann vm hriþ i bænom. Siþan for hann | inn i Þrandheim. þar kom mart lið til hans. Þar kom til hans Þorfinnr svarti af Sneis með sveit manna. Ondverþan vetr foro þeir v́t til byiar. þa komv til þeirra seynir Gvðrvnar af Salltnesi. Jon kerling. Sigvrðr ok Vilhialmr. Þa foro þeir vpp or Niðarosi til Orkaðals. voro þa skorat .xx. hvndrat manna. Foro sva til Vpplanda ok sva vt vm Þotn ok Haþaland ok Hringariki.

(Fall Eysteins konungs)

38. Magnus konvngr for vm hꜹstið i Vik ꜹstr með svmo liðino. ok Ormr konvngsbroðir. enn Erlingr iarl var eftir i Biorgyn ok hafði þar mikit lið. ok skylldi gegna Birkibeinom ef þeir færi hit yttra svðr. Magnus konvngr settiz i Tvnsbergi. veitti konvngr þar vm jolin. Hann spvrði til Birkibeina vppi a Ré. Siðan for konvngr or bænom með liði sino ok komv a Re. Sniar var mikill ok veðr allkallt. Enn er þeir komv a bæinn. þa gengo þeir or tvnino a veginn. ok fyrir vttan við garðinn fylkto þeir ok traðo ser gadd. þeir hofðo eigi oll .xv. hvndrað manna. Birkibeinar voro a oðrom bænom. enn svmt lið þeirra her ok hvar i hvsom. Enn er þeir vrðo varir við her Magnus konvngs heimtaz þeir saman. ok skvto a fylking. Enn er þat sa lið Magnus konvngs þa þotti þeim sem var þeirra lið meira. ok reðo þo til bardaga þegar. Enn er þeir sottv fram veginn. þa matto fair senn fram fara. enn þeir er v́t liopv af veginom fengo snia sva mikinn. at þeir gato varla fram komiz. ok brast þa fylking þeirra. enn þeir fello er fystir gongo brꜹtina. Var þa niðr hoggvit merkit. enn þeir er þar voro næst hopvðo. enn svmir slógvz a flótta. Magnus konvngs menn fylgðo þeim ok drapo hvern at oðrom er þeir náðo. Birkibeinar komv þa eigi fylking a. Var þa sem oppt kann verþa. þott menn se fræknir ok vapndiarfir. ef fá slog stór. ok komi a flotta. at flestir verþa illir aftrhvarfs. Flottinn dreifdiz við(s) vegar. enn engi naði griðom. Eysteinn konvngr kom a flótta. hann hliop i hvs nockvt ok bað at bonði skylldi fela hann. enn bondi drap hann. for siþan a fvnd Magnus konvngs ok fann hann a Hrafnsnesi. var konvngr inni a stofv ok bacaþi sig við elld. ok var þar mart manna. Siðan foro menn til ok flutto þangat likit Eysteins konvngs ok baro inn i stofvna. bað konvngr menn til ganga ok kenna likit. Maðr einn sat i krocpallinom. ok var þat Birkibeinn ok hafði engi maðr gefit gꜹm at honom. Enn er hann sa lik hofþingia sins ok kenndi [liop hann vpp hart. hann hafði oxi i henndi. ok innar a golfit ok hio til Magnus konvngs ok kom hꜹggit a halsinn við herþarnar. Maðr nockvrr skꜹt honom fra er sa. ok snaraðiz oxin i herþarnar. ok varþ þat mikit sár. Siþan reiddi hann oxina annat sinn. ok hio til Orms konvngsbroðvr. hann la i pallinom. hoggit stefndi a baða fótleggi hans. Enn er Ormr sa oxina brazt hann við skiott. kastaði fótvm fram yfir hofvð ser. ok kom hoggit i pallstockinn. stoð oxin fꜹst. enn vapn stoðo sva þyckt a Birkibein at varla matti hann falla fyrir. Þa sa þeir at hann | hafði dregit vm golfit eftir ser jðrin. ok er þess mannz hreysti allmiog lofvð. Þar fell Þorfinnr af Sneis. ok margir aðrir Þrændir.

(Frá Birkibeinum)

39. Flockr þessi er Birkibeinar voro kallaðir hofðo saman samnaz með fiolmenni miclo. var þat folk hart ok vapndiarft. ok helldr ospact. foro miog geystir ok rasanndi siðan þeir þottvz hafa styrk mikinn. Þeir hofðo i flockinom fatt þeirra manna er raðagerðarmenn voro miclir eða vanir landz stiorn eða laga eða her at styra. enn þott svmir kynni betr. þa villdi fiolþinn allr hafa þat er þeim syndiz. þottvz þeir orvggir af liðzafla ok hreysti. Enn þat lið er vndan komz var mart sárt. ok hafði latið vapn ok klæði. ok félꜹst. Setti svmt ꜹstr a Markir. enn mart a Þelamork. þat er þar atti kyn. Svmt for allt ꜹstr i Sviavelldi. Allir forðoþo ser. þvi at litil vón þotti griþa af Magnusi konvngi eða Erlingi iarli.

(Frá Magnúsi konungi Erlingssyni)

40. Magnus konvngr for aftr vt til Tvn(s)bergs. ok varþ hann allfrægr af sigri þessom. þvi at þat var allra manna mal. at Erlingr væri briost ok forvista fyrir þeim feðgom. Enn siðan er Magnus konvngr hafði fengit sigr af sva styrkom flocki ok fiolmennom. ok hafði haft minna lið. þotti þa sva ollum monnom sem hann mvndi yfir alla ganga. ok hann mvndi verþa þvi meiri hermaðr enn jarl sem hann var yngri.

---

Fotnoter: