Þáttr Ísleifs biskups Gizurarsonar

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Norsk.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Original.gif
Original.gif


Altnordische Saga-Bibliothek
Heft 11

Þáttr Ísleifs biskups Gizurarsonar

Herausgegeben von GUSTAF CEDERSCHIÖLD,

HUGO GERING und EUGEN MOGK (1905)


Ísleifr fekk Dǫllu, er síðan var biskup.

Þat er sagt, at Ísleifr, son Gizurar hvíta, var vænn maðr ok tíguligr, ekki mikill vexti, manna vinsælastr; hann var ungr í skóla á Saxlandi. Þess er getit eitthvert sinn, er hann fór sunnan ok kom við Nóreg, þá var með Ólafi konungi Brandr enn ǫrvi. Konungr virði hann mikils ok á einni hátíð mælti konungr: "Brandr! þigg at mér skikkju þessa;" þat var skarlaksmǫttull ok undir gráskinn.
   Þeir Brandr ok Ísleifr funduz í bœnum, ok varð þar fagnafundr. Ísleifr var þá prestr ok félítill, er hann kom sunnan ór lǫndum; þá mælti Brandr: "Þú skalt þiggja at mér skikkju þessa, er konungrinn gaf mér."
   Hann svarar: "Eigi hefir þú enn tapat ørlyndinni, ok vil ek gjarna þiggja."
   Ok einn hátíðardag, er Brandr var at konungsborði, þá mælti konungr ok leit til hans: "Hví skal nú eigi hafa skikkjuna, Brandr! er ek gaf þér?"
   Hann svarar: "Herra! gefit hefik hana presti einum."
   Konungr mælti: "Sjá vilda ek prestinn ok vita, hver várkunn mér þykkir á, er þú lógaðir svá skjótt konungsgjǫfinni."
   Menn tóku ok svá undir, at hann fœri undarliga með þvílíks manns gjǫf. Ok at kirkjufundi talaði Brandr til konungs: "Herra! þar stendr hann nú prestrinn við kirkjuna ok er í skikkjunni."
   Konungr leit til hans ok mælti: "Hinnveg munu vit nú breyta, Brandr! þvíat nú vil ek gefa honum skikkjuna, ok kalli hann til mín prestinn."
   Brandr kvez þat gera mundu. Síðan kom Ísleifr fyrir konung ok kvaddi hann. Konungr tók vel kveðju hans ok mælti: "Skikkju þá, prestr! er Brandr gaf þér, hana vil ek gefa þér, ok mun ek gjalda Brandi verð fyrir, þvíat svá líz mér á þik, at ek vil fela mik undir bœnum þínum."
   Hann svarar: "Herra! allgóð þótti mér áðr gjǫfin Brands, en þó miklu meiri virðing at þiggja af yðr við þessi ummæli."
   Síðan fór hann til Íslands, ok þótti frændum hans ráð at styrkja hann með kvánfangi; hann var maðr félítill en átti staðfestu góða í Skálaholti ok goðorð. Síðan fór hann norðr í Víðidal til Ásgeirsár; þar bjó sá maðr, er Þorvaldr hét, hann átti dóttur, er Dalla hét. Þeir kómu þar snemma dags, ok kvaddi bóndi þá, ok bauð þeim þar at vera.
   Ísleifr kvað þá talaz mundu fyrst við, "þvíat svá stenz af, at ek fer bónorðsfǫr hingat ok bið ek dóttur þinnar."
   Hann mælti: "Góðar fréttir ganga frá þér, en svá vil ek þessu máli svara, at þú skalt ráðaz norðr hingat, ef þú vill ráðahaginn."
   Hann svarar: "Eigi get ek at mér sýniz þat, at láta staðfestu mína ok mannaforráð ok sveit, ok munu vér heldr skilja."
   Síðan sneru þeir hestum sínum ok riðu; en hon Dalla var uppi á heydes ok var en vænligsta kona; gekk Þorvaldr þangat. Hon mælti: "Hverir kómu menn oss ókunnir?"
   Hann sagði henni. Hón mælti: "Hvert var eyrendi þeira?"
   Hann sagði, at bónorðsfǫr var til hennar.
   Hon mælti: "Hversu svaraðir þú?"
   Hann segir henni þat. Hon mælti: "Eigi mundi þetta fyrir hafa staðit ráðahagnum, ef ek hefða ráðit."
   Hann svarar: "Ertu þessa mjǫk fús?"
   Hon svarar: "Fyrir þat mun ganga, þvíat ek hefi þá metnaðargirnd at eiga enn bezta manninn ok enn gǫfgasta soninn með honum, er á Íslandi mun fœðaz; þykki mér eigi óráðligt at gera eptir þeim."
   Hann mælti: "Ekki hafa þín ráð lítit mátt hér til."
   Síðan var eptir þeim riðit. Nú segir Þorvaldr, at hann kvez ætla at eigi mundi þat við nema ráðahagnum, þótt eigi réðiz hann norðr þangat. Ísleifr léz þessum málum vel kunna. Síðan var hon gipt honum, ok bygðu síðan í Skálaholti ok áttu at sonum Gizur ok Teit ok Þorvald, ok váru allir gǫfgir menn, þóat einn bæri af ǫllum. Gizurr var mikill maðr ok sterkr.
   Síðan var þat ráð landsmanna at hafa biskup nǫkkurn yfir sér, ok var til þess valinn Ísleifr, ok fór hann útan ok kom út ok var í Skálaholti, en Dalla vildi búa á hálfu landi. Þá var um óhœgindi at leika með mǫnnum at skipta fjám með þeim. Tíundir váru þá ǫngvar, en tollar váru þá til lagðir um land allt.
   Ísleifr var enn ágætasti maðr í sínum háttum; með honum var uppfœddr Jón Ǫgmundarson, er síðan var biskup á Hólum, ok mælti hann þeim lofsorðum til Ísleifs, at jafnan, þá er menn ræddu um þá menn, er vænir váru eðr hagir eða at ǫðru vel: "Svá var Ísleifr fóstri minn, hann var manna vænstr, manna hagastr, allra manna beztr."
   Þá mæltu þeir: "Hverr gat nú hans?"
   Hann svarar: "Þá kemr mér hann í hug, er ek heyri góðs manns getit; hann reynda ek svá at ǫllum hlutum."